Bebeklerde diş çıkarma dönemi genellikle bebeği rahatsız eden ve ebeveynleri endişelendiren bazı sorunların yaşandığı bir dönemdir. Bebeklerin çene yapısı içinde mevcut olan birincil dişler veya diğer ismiyle süt dişleri bu dönemde bu dönemde ortaya çıkmaya başlar. Süt dişleri genellikle bebek 2,5 – 3 yaşına geldiği zaman tamamlanır 6 – 7 yaşına gelene kadar da görev yaparlar. Toplam 20 tanedirler. 10 tanesi üst çenede, 10 tanesi alt çenede yer alır. Renkleri mavimtrak beyazdır ve genellikle aralıklı olarak dizilirler.
Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi
Bebeğin Süt Dişleri Ne Zaman Çıkmaya Başlar?
Bebeğin ilk dişleri genellikle 6. ay civarında çıkar. Ancak, bazen bu daha erken veya daha geç de olabilir. Kız bebekler diş çıkarmaya genelde erkeklere göre biraz daha erken başlarlar.
Birincil dişler bebeğin hayatının ilk bir yılı içinde herhangi bir zamanda çıkabilir. Bu dişlerin altıncı aydan daha önce veya daha sonra patlaması bebekte bir gelişim bozukluğu anlamına gelmez.
Bebeğiniz 25 – 26 aylık olduğu halde hiç diş çıkarmadıysa durumu çocuk doktoruyla veya bir diş hekimiyle görüşmeniz tavsiye edilir.
Üçüncü aydan itibaren bebeklerde elleri ağza sokma, tutabildiği nesneleri ağzına götürmeye çalışma gibi davranışların ve tükürük salgısının belirgin derecede arttığı görülebilir. Ebeveynlerin çoğu bunun süt dişlerinin normalden daha erken çıkacağına işaret ettiğini düşünerek endişelenirler. Fakat bu hareketlerin çoğu zaman bebeklerde diş çıkarma dönemi ile ilgisi yoktur. Bu davranışlar gelişim dönemiyle, bebeğin dünyayı ağzıyla keşfetme döneminin başlamasıyla ilgilidir.
4 yaşına gelen çocuklarda çene ve yüz kemiklerinin büyümesine paralel olarak süt dişlerinin arasında boşluklar oluşur. Doğal büyüme sürecinin bir parçası olan bu durum yapısı daha büyük olan kalıcı dişlerin ortaya çıkması için gereken alanın ortaya çıkmasını sağlar. 6 – 12 yaşları arasındaki çocukların ağzında hem süt dişleri, hem de kalıcı dişler bulunur.
Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri
Süt dişlerinin çıkma sürecinde görülen belirtiler bütün bebekler için aynı değildir. Bazı bebekler bu süreci belirgin bir rahatsızlık duymadan geçirirken bazıları bir süre için daha hassas hale gelebilir, ağrı duyabilirler. Aslında, bebeklerin diş çıkarma dönemiyle ilişkili olduğu düşünülen sıkıntılar bilimsel kanıtlara dayanmamaktadır. Yine de bu dönemde yaygın olarak görülen bazı davranış değişiklikleri ve rahatsızlıklar olduğunu söyleyebiliriz.
- Bebeğin her fırsatta, eline geçirdiği her şeyle ağzının içini kaşımak istemesi
- Tükürük salgısının ve salyanın artması
- Huysuzluk
- Uyku düzeninin bozulması
- Ağız çevresinde döküntüler
- Kulakların ağrıması veya kaşınması
- Kilo alımında yavaşlama ya da kilo kaybı
- Özellikle 1 yaşından küçük bebeklerde, ilk dişlerin ve azı dişlerinin çıkışı sırasında ağrı
Diş çıkaran bebeklerde ateş yükselmesi de gözlenebilir. Fakat vücut sıcaklığının 38 derecenin üstüne çıkması beklenmez. Bu yüzden, bebeğinizin ateşi daha yüksek ise doktorunuzla görüşmeniz tavsiye edilir. Diş çıkarma döneminde ateşin yükselmesi başka bir sorunla bağlantılı da olabilir.
Bebeklerde Diş Çıkarma Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diş çıkarma bebek gelişiminin doğal bir parçasıdır. Bebekler genellikle bu dönemi çok büyük rahatsızlıklar ve sıkıntılar duymadan geçirirler. Yine de ateşin yükselmesi ve dişin çıkacağı bölgedeki şişkinlik, kaşıntı, rahatsızlık hissi gibi durumların hafifletilmesi için yapılabilecek bazı şeyler vardır.
Diş çıkaran bebeği rahatlatmak için yapılabilecek şeylerden biri masajdır. Ellerinizi çok iyi temizledikten sonra çocuğunuzun diş etlerine yumuşak, nazik hareketlerle masaj yapabilirsiniz. Böylece hem dişi daha kolay çıkar, hem de diş etindeki rahatsızlık hissi azalır.
Bebeğin süt dişleri çıkarken hissedeceği kaşıntı ve rahatsızlığın azalması için ısırabileceği nesneler veya soyulmuş, yıkanmış soğuk bir havuç gibi gıda maddeleri verilebilir. Fakat içinde zararlı kimyasal maddeler ve boya bulunan, parçalanma ve bebeğin boğazına kaçma riski olan diş kaşıyıcı nesneleri kullanmaktan kaçınmak gerekir. İçi sıvıyla dolu olan diş kaşıma halkaları da sorun yaratabilir, çünkü bebek böyle bir halkayı ısırırken patlamasına yol açabilir. Islatılmış veya dondurucudan çıkarılmış bez de iyi bir alternatif olabilir.
Bebeğin salyasının artması ağız çevresinde kızarıklık ve tahrişler oluşmasına yol açabilir. Bunları hafifçe nemlendirilmiş çok yumuşak bir pamuklu bezle, sürtmemeye dikkat ederek silebilirsiniz.
Diş çıkarmakta olan bir bebeğin ateşinin biraz yükselmesi normaldir, fakat 38 derecenin üstüne çıkma olasılığı çok düşüktür. Bu süreçte bebeğin vücut ısısını düzenli olarak kontrol etmek ve fazla yükselirse doktora başvurmak gerekir.
İlk dişlerin görünmeye başladığı altı ila sekizinci aylarda bebeklerin dişlerini temizlemek için sabah kahvaltısının ardından ve gece yatmadan önce ıslatılmış temiz bir tülbent veya gazlı bezle silmeniz tavsiye edilir. Arka dişlerin çıkmasından sonra su ve diş fırçası kullanımına başlayabilirsiniz. 3 yaşından küçük çocuklara diş macunu kullandırmak doğru değildir.
Ebeveynler olarak bu dönemde doğal olarak bebeğinizin rahatlamasını ve yaşadığı sıkıntıların azalmasını istersiniz. Fakat hekim tarafından reçete edilmediği takdirde diş etlerini uyuşturan maddeler, diş çıkarma tabletleri ve benzokain gibi maddeler içeren jeller kullanmamalısınız.
Bebeklerde Süt Dişleri Hangi Sırayla Çıkar?
Aşağıdaki liste bebeklerin genel olarak hangi sırayla diş çıkardıklarını göstermektedir. Bu sıralama her bebek için aynı değildir, farklılıklar olabilir.
Dişin Cinsi Çıkış Dönemi Dökülme Zamanı
Üst ön dişler 6 - 8 ay 6 – 7 yaş
Üst yan dişler 9 – 11 ay 7 – 8 yaş
Üst köpek dişleri 16 – 20 ay 10 – 12 yaş
Üst küçük azılar 12 – 16 ay 9 – 11 yaş
Üst büyük azılar 20 – 30 ay 10 – 12 yaş
Alt ön dişler 5 – 7 ay 6 – 7 yaş
Alt yan dişler 10 – 12 ay 7 – 8 yaş
Alt köpek dişleri 16 – 20 ay 9 – 12 yaş
Alt küçük azılar 12 – 16 ay 9 – 11 yaş
Alt büyük azılar 20 – 30 ay 10 – 12 yaş