Layıkıyla ebeveynlik yapmak zaten zor bir iştir ve yaramaz bir çocuk bunu daha da zor hale getirebilir. Neyse ki bu konuda yapabileceğiniz bir şeyler var. Evet, her çocuk farklıdır ama yaramaz bir çocukla başa çıkmak söz konusu olduğunda uzmanların tavsiyeleri genellikle işe yarar. Aşağıdaki çözüm önerilerini incelemek bu konuda kendi şartlarınıza uygun yeni fikirler bulmanıza da yardımcı olabilir.
1.Davranışlarının Sebebini Anlamaya Çalışın
Sert bir önlem almadan önce çocuğunuzun neden sürekli yaramazlık yaptığını öğrenmeye çalışın. Farklı senaryolara nasıl tepki verdiğini gözlemleyin. Çocuklar bazen ebeveynlerinin veya çevresindekilerin ilgisini çekmek için de taşkınlık yapabilirler.
2.Arama Geçmişine Dikkat Edin
Çocuklar büyürken iç dünyalarında ve günlük hayatlarında olup biten şeyleri ebeveynlerinden saklayabilirler. Onlara biraz özgürlük alanı vermek önemlidir, ancak, neler yaşadıklarını bilmek de gerekir. Çocuğunuz size sormaktan çekindiği şeyleri arama motorları üzerinden araştırma yoluna gidebilir. İnterneti nasıl ve neler için kullandığının farkında olun.
3.Oynadığı Bilgisayar Oyunlarını Kontrol Edin
Bilgisayar oyunları çocuğunuzun genel psikolojik durumunu düşündüğünüzden daha fazla etkileyebilir. Bu konuyla ilgili bazı olumsuz haberlere denk gelmiş olmanız muhtemeldir. Örneğin çok fazla şiddet unsuru barındıran oyunlar çocuklarda hiperaktiviteyi ve yıkıcı davranışları körükleyebilir. Çocuğunuzun yaşına uygun, üzerinde olumsuz etkiler bırakmayacak oyunlar oynadığından emin olmalısınız.
4.Temel Kurallar Belirleyin ve Onları Uygulayın
Ebeveynliğin altın kuralları türünden listelerin hemen hepsinde günlük yaşamla ilgili temel kurallar belirlemenin ve onları kararlı bir şekilde uygulamanın tavsiye edildiğini görebilirsiniz. Çocuklar bazen kurallara karşı savaşırlar ama onlara kesinlikle ihtiyaçları da vardır. Böylece hem hayatları daha düzenli olur, hem de kendilerini daha güvende hissederler.
Akşam yemeği, yatma hazırlığı, yatma saati gibi şeyler için sıkı kurallar koyun. Olağanüstü durumlar dışında bu konularda taviz vermeyin. Çocuğunuza bazı sosyal hürriyetler vermeye başladıysanız dışarıda olabileceği ve eve döneceği zaman dilimlerini belirleyin. Bu gibi kurallara uymaması durumda adaletli yaptırımlar uygulayın. Bu konuda sıkı davranmak önemlidir, yaramaz bir çocukla başa çıkmak söz konusu olduğunda daha da önemlidir.
5.Yatıştırmak, Susturmak İçin Taleplerini Yerine Getirme Alışkanlığı Edinmeyin
Ebeveynler bazen çocuklarının geçirdiği öfke ve sinir nöbetlerini durdurmak için uygun görmeseler de istediği şeyleri yapma yoluna giderler. Bunu sürekli olarak yaparsanız bu tip krizlerin sayısının ve şiddetinin artmasına yol açarsınız. Çocuğunuz bunu isteklerinin yerine getirilmesini sağlayan bir yöntem olarak görmeye başlar.
6.Neler İzlediğine Dikkat Edin
TV programları ve YouTube gibi kanallarda yayınlanan videolar çocukların üstünde olumsuz etkiler yapabilir. Çocuğunuz izlediği yayınlardaki sürekli haylazlık yapan veya şiddet eğilimi gibi olumsuz özellikleri olan çocukların davranışlarını yansıtabilir. Bu yüzden, erişebileceği ve izleyebileceği içerik türlerini takip edin, hatta gerekirse kısıtlayın.
7.Akıllı Cihazların Kullanımını Sınırlayın
Akıllı telefonlara ve tabletlere bağımlılık günümüz çocuklarının sıklıkla yaşadığı bir sorundur. Bağımlılık yapmalarını istemiyorsanız, bu tip cihazların kullanımı için zaman sınırları belirleyin. Ebeveyn kontrolü uygulamaları da bu konuda işinize yarayacaktır.
8.Sinirli ve Olumsuz Tepkiler Vermekten Kaçınmaya Çalışın
Çocukların bazen insanı çileden çıkarabileceklerini inkar etmek mümkün değil ve kuşkusuz yetişkinlerin sabrının da bir sınırı var. Fakat ne olursa olsun bir ebeveyn – çocuk ilişkisi söz konusu olduğunda dikkatli ve olgun davranması gereken taraf ebeveyn tarafıdır.
Bir çocuk sınırlarını anlamak ve zorlamak için, üzgün, sıkıntılı veya öfkeli olduğundan dolayı, dikkat çekmek amacıyla ya da başka bir sebeple yaramazlık yapabilir. Çok fazla bağırmak, hakaret etmek, aşağılamak, vurmak gibi şiddetli tepkiler çocukların psikolojisini olumsuz etkiler. Ayrıca, ebeveynlerinin davranışlarını model olarak aldıkları için, aynı şekilde tepki veren yetişkinler olmalarına yol açar. Bu yüzden sakin kalmak ve duygularınızı düşüncesizce ifade etmekten kaçınmak için elinizden geleni yapmalısınız.
Kendinize hakim olamadığınız durumlar olabilir. Böyle durumlardan sonra, diyetini bir gün bozduğu için tamamen bırakan insanlar gibi hareket etmeyin. “Nasılsa yaptım bir kere” diyerek kendinizi salıvermeyin. Bir dahaki sefere aynı şekilde davranmamaya çalışın.
9.Akran Zorbalığı: Maruz Kalmak Da, Tanık Olmak Da Olumsuz Etkiler Yapar
Birçok çocuk okulda veya çevrimiçi ortamda akran zorbalığı türünden olaylara tanık olabilir. Her yıl farklı ülkelerden yüz binlerce, milyonlarca çocuk bu gibi şeylere maruz kalıyor ve bazı olaylar sosyal medyada da yer alıyor.
Çocuğunuzun sosyal medya profillerine göz atın, arkadaşlarının yorumlarını gözden geçirin. Yaşıtlarına zorbaca davranan çocuklar tanıyıp tanımadığını, onlarla etkileşim içinde olup olmadığını anlamaya çalışın. Akran zorbalığına maruz kalmak bir çocukta derin yaralar açabilir. Kendisi yaşamasa bile bir şekilde tanık olması, zorba çocuklarla iletişim kurması da kişiliğini olumsuz etkiler.
10.Arkadaşça Davranan Bir Ebeveyn Olun
Ebeveyn rolünüzün ağırlığını ortadan kaldırmamaya dikkat ederek, çocuğunuzun arkadaşı olun. Böylece anlayışınıza güvenecek ve size sırlarını açacaktır. Çocuğunuzu iyi tanıyın ve hayatında olup bitenlerin farkında olun. Arkadaşlarını tanıyın, çevresinde olumlu bir ortam olup olmadığını kontrol edin. İlgili ve aktif bir ebeveyn olun; öğretmenleriyle görüşüp okuldaki tutum ve davranışları hakkında bilgi alın.