Ülkemizin düzenli olarak diş hekimine gitme alışkanlığı ve yıllık diş macunu kullanım miktarı gibi konularda Avrupa ülkelerinin ve ABD’nin oldukça gerisinde olduğunu biliyor muydunuz? Ağız ve diş sağlığı sorunlarıtoplumumuzda oldukça yaygın ve bazılarımız, belki de birçoğumuz bu türden sorunlara iyice ilerlemeden çözüm aramıyoruz. Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak tam da bu yüzden çok önemli. Yetişkinler olarak bu konudaki hatalarımızın, ihmallerimizin bilincinde olmalı ve çocuklarımızın sağlıklı dişlere sahip olması için çaba göstermeliyiz.
Bu arada, kendiniz için artık geç olduğunu düşünme hatasını yapmayın. Şimdiye kadar ağız hijyeni konusunda gereken dikkati göstermediyseniz bugünden itibaren göstermeye başlayın. Dişlerinizde sorunlar varsa hemen bir diş doktoruna gidin, durumunuzu tam olarak öğrenin ve doktorun tavsiye ettiği tedavi programına göre hareket edin. İyi alışkanlıklar edinmek, kendinize dikkat etmek için hiçbir zaman geç değildir. Belki bütün sorunlarınızı düzeltemezseniz ama daha ileriye gitmelerini ve yeni problemler oluşmasını önlemiş olursunuz.
Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırmanın Yolları
Ebeveynlerin ve bakıcıların çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak için yapabilecekleri pek çok şey vardır. Aşağıdaki tavsiyeleri uygulayarak çocuğunuzun sağlıklı dişlere sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
1. Diş Fırçalamayı Öğretme İşine Küçük Yaşlardan Başlayın
Diş fırçası kullanmaya başlamak için uygun zaman arka dişlerin çıktığı dönemdir. Bu, genellikle 2.5 – 3 yaş civarında gerçekleşir. Ayrıca, çocuklar diş fırçalamayı öğrenmek için gereken zihinsel kapasiteye ve motor becerilere de 2 – 3 yaşlarında sahip olurlar. Bu zamana kadar çocuğun diş temizliği ebeveynleri ve bakıcısı tarafından yapılmalıdır. Daha sonra uygun materyaller temin edilmeli ve çocuk dişlerini kendi başına temizlemeye başlamalıdır.
Okul öncesi dönemindeki bir çocuğa diş fırçalama teknikleri uygulatmak çok zor olur. Bu dönemde esas olan şey çocuğun diş fırçalama alışkanlığı kazanmasını sağlamaktır.
2. Uygun Diş Fırçası ve Macunu Seçeneklerini Gösterin ve Seçimi Ona Bırakın
Çocuklar kendi başlarına seçtikleri bir şeyi daha çok benimser ve daha hevesle kullanırlar. Tabii ki çocuğunuzu diş fırçası ve macunu seçimi konusunda tamamen özgür bırakamazsınız. Yaşına uygun olan ürünleri kullanması gerekir. Bunları ona gösterin ve aralarından istediklerini seçebileceğini söyleyin.
Firmalar çocuklar için renkli, resimli, baskılı ürünler üretiyorlar. Çocuk diş fırçası ve diş macunu alternatifleri özellikle çocuklara hoş görünecek ambalajlarda satılıyor. Çocuğunuz sunduğunuz alternatifleri görünce zaten görünüm olarak cazip olacak ve sahip olmak isteyecektir. Fakat ürünün içeriği ve fonksiyonları görünüşünden daha önemlidir. Bu yüzden ona uygun, kaliteli, sağlıklı ve işlevsel alternatifler sunduğunuzdan da emin olmalısınız.
3. Çocukların Diş Fırçalamayı Öğrenmesi Zaman Alır, Sabırlı Olun
Küçüklerin berrak, pırıl pırıl beyinleri öğrenmeye açıktır. Ancak, çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırma süreci her zaman hızlı bir şekilde ilerlemez. İnce motor becerileri yeni yeni gelişmeye başlayan bir çocuğun bu işi bütün incelikleriyle, mükemmel bir şekilde yapmayı kısa sürede öğrenmesi beklenemez.
Bu yüzden, çocuğunuzu bu konuda teşvik edin ama baskı yapmayın ve öğrenmesi için zaman tanıyın. Yapabildiği kadarı için takdir edin, eksiklikleri için yol gösterin.
4. Diş Fırçalama İşini Kendisi Yapsın Ama Siz De Kontrol Edin
Dişleri mükemmel bir şekilde temizlemek için uygun tekniklerle fırçalamak gerekir. Okul öncesi çağındaki çocukların bu teknikleri uygulayamayacağını yukarıda da belirtmiştik. Bu dönemdeki bir çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak için bunu kendisinin yapmasına izin vermek gerekir. Ancak, küçük çocuklar çoğu zaman dişlerinin sadece görünen ve kolayca ulaşılabilen kısımlarını fırçalarlar. Oysa diş çürüklerini önlemek için dişlerin araları ve çiğneyici yüzeyleri de iyice temizlenmelidir. Bu yüzden, çocuğunuz dişlerini fırçaladıktan sonra kontrol etmeniz ve gerekirse yaptığı işin üstünden geçmeniz iyi olur.
5. Ağız Temizliği Yapma İşini Eğlenceli Hale Getirmenin Yollarını Arayın
Çocuklar sabırsız olabilirler, dikkatleri kolayca yön değiştirebilir, dağılabilir. Ayrıca dişlerini fırçalamakla uğraşmaktan hoşlanmayan çocuklar da olabilir. Bu yüzden, çocuklara diş fırçalamayı sevdirmek için de çaba göstermek gerekir. Bunun için çocuğunuza diş fırçasıyla macununu koyabileceği renkli, değişik kaplar temin etmek, dişlerini fırçaladığı sırada sevdiği şarkıları çalmak gibi şeyler yapabilirsiniz. Ama bunların yaptığı işi ciddiye almasını engellemesine izin vermemeye dikkat edin.
6. İyi Bir Rol Model Olmanız Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazanması Konusunda Da Çok Etkili Olur
Ebeveynler olarak çocuklarımıza belli bir şeyi öğretmek, anlatmak, belli bir alışkanlığı kazandırmak için yapabileceğimiz en etkili şey davranışlarımızla örnek olmaktır. Siz ağız hijyeni konusunda titiz davranan biri değilseniz çocuğunuza bunun önemini anlatabilmeniz ve bu konuda özenli olmasını sağlamanız daha zor olur. Çocuğunuzla beraber siz de dişlerinizi fırçalayın ve bunu keyif içinde yapın. Bu davranışınız hem teşvik edici olur, hem de sizi izleyerek bu işi doğu biçimde yapmayı daha çabuk öğrenir.
7. Bir Diş Fırçalama Panosu Hazırlayın
Çocuğunuzu dişlerini fırçalamaya teşvik etmek ve bunun alışkanlık haline gelmesini kolaylaştırmak için bir diş fırçalama panosu hazırlayın. Bu haftalık bir pano olabilir. Dişlerini fırçaladığı zamanları panonun üstünde renkli stickerlar yapıştırarak işaretleyin. İşaretleme için başka eğlenceli yöntemler de bulabilirsiniz.
Bir hafta boyunca dişlerini düzenli olarak fırçalayan çocuğunuzu arada bir küçük bir hediyeyle ödüllendirmeniz de işe yarayabilir. Ama bunu ölçülü ve aralıklı bir şekilde yapın ki dişlerini hediye almak için fırçalaması gibi bir durum oluşmasın. Bunu kendi sağlığı ve görünümü için yapması gerektiğini anlaması önemlidir.
Çocuk Diş Fırçası Nasıl Olmalı?
Çocuğunuz için diş fırçası seçerken yumuşak kıllı (Ama aşırı yumuşak değil), esnek saplı ve ağzı için uygun boyutlarda olan fırçaları tercih edin.
3 Yaşından Küçük Çocuklara Diş Macunu Tavsiye Edilmiyor!
Diş hekimlerinin büyük çoğunluğu çocukların 3 yaşından önce diş macunu kullanmasını doğru bulmuyorlar. Çocuklar için diş macunu seçme zamanı geldiğinde de reklamlardaki parlak sözlere ve vaatlere değil, içeriğe dikkat etmek gerekiyor.
Çocuklar İçin Diş Fırçalama Oyunları
Sizin çağrılarınıza kulak vermiyorsa çok sevdiği bir bebeği ya da hayvan formundaki bir oyuncağını elinize alın ve onun ağzından, daha eğlenceli bir çağrı yapın.
Diş fırçası seçme oyunu oynayın. Çocuk diş fırçaları ile dolu bir reyona götürün ve en güzel fırçayı hanginizin bulacağı tarzında bir yarışma icat edin. Sonra da fırçasını mutlu etmek için onu kullanması gerektiğini anlatın.
Diş fırçalama oyunu veya dişçilik oyunu çeşitleri üretin. Dileri fırçalanabilecek oyuncaklar alın ve çocuğunuzu onların dişlerini temizlemeye teşvik edin.
Çocuğuna Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırmak İsteyen Anne – Babalara Tavsiyeler
* Çocuğunuz pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da sizi örnek alacaktır. Ağız ve diş bakımı konusunda titiz davranarak çocuğunuza iyi örnek olun.
* 7 yaşına gelene kadar çocuğunuzu dişlerini yalnız başına fırçalamaya bırakmayın. Yanında bulunun ve dişlerini gereken biçimde fırçaladığından emin olun. Gerekirse eksiklerini tamamlayın. Yanlış veya yetersiz bir temizlik yapıyorsa doğrusunu öğretin.
* Okuldan yorgun bir halde gelen çocuğunuzun dişlerini fırçalamasından yatmasına izin vermeyin. Gerçekten yorgun olabilir ama bunu ihmal etmemesi gerekiyor.
Bebeklerin Diş Bakımı ve Temizliği
Bebeklerde diş temizliği ve bakımı işine ilk dişler belirdiğinde, yani 6 – 8 ay civarında başlamak gerekir. İlk süt dişlerinin çıkmasının ardından bebek biberonla beslenmeye, genellikle asit veya şeker barındıran katı veya sıvı gıdalar almaya başlar. Diş temizliğine bu sıralarda başlamak diğer dişlere göre daha organik ve narin bir yapısı olan süt dişlerinin zarar görmesini ve çürümesini önler.
Süt dişlerinin temizlenmesi önemlidir, zira bu dişlerin çürümesi veya zamanından önce çekilmesi ardından gelecek olan kalıcı dişlerin olması gerekenden başka bir yerden çıkmasına ya da gömülü kalmasına yol açabilir.
Bebeğinizin ilk dişleri ağzında göründüğü zaman onları sabah beslenmesinden sonra ve gece yatmadan önce olmak üzere günde 2 kere ıslatılmış temiz bir tülbent veya gazlı bezle silerek temizleyebilirsiniz.
Çocuk Bakımı ve Gelişimi Hakkında
Çocuklara sağlıklı atıştırmalıklar
Çocukla iyi iletişim kurmanın 10 yolu
Çocukları sağlıklı beslenmeye alıştırmanın 7 yolu