Anemi, kanın işlevsel olarak akciğerlerden oksijen taşıma kapasitesinin azalması ve bunun sonucunda dokulardaki oksijen azlığı anlamına gelmektedir. Dokulardaki oksijen azlığı tüm vücudun etkilenmesi demektir ki bu özellikle gelişme çağındakiler için büyük bir sorun teşkil etmektedir. Demir eksikliği anemisi ise çeşitli nedenlerle vücuttaki demir miktarının normal değerlerin altına düşmesidir. Demir eksikliğinde, demir depoları kan yapımı için yetersiz olduğundan anemi ortaya çıkar. Bebeklik ve çocukluk döneminde en sık görülen kan hastalığıdır. 0-24 aylık bebek ve çocuklarda görülme sıklığı: Demir eksikliği, tüm yaş gruplarında özellikle 6-24 aylar arasındaki bebek ve çocuklarda aneminin en yaygın nedeni olarak kabul edilmektedir.
Bebeğin doğumundan itibaren ilk aylarda demir seviyesi yüksektir. Sonraki aylarda düşmeye başlar. Demir, insan organizmasında yaygın olarak kullanılır. Eksikliğinde tüm sistemler etkilenmekte ve klinik bulgular ortaya çıkmaktadır. Nedenleri Ülkemizde çocuklarda demir eksikliği anemisi en sık; yetersiz beslenme, Sosyo-Ekonomik Düzey düşüklüğü, iltihap ve parazit kaynaklı hastalıklar nedeniyle görülür Tanı Hasta hikâyesinin alımından sonra laboratuvar tetkikleri yapılır. Tam kan sayımı sonucunda çocuklarda yaş gruplarına uygun Hb değerinin altı değerler anemi olarak kabul edilir. Ayrıca kan demir ve depo demiri gösteren ferritin seviyesinin ölçülmesi ile demir eksikliği anemisi tanısı konulabilir.
Korunma ve tedavi yolları nelerdir? Demir eksikliği anemisinin önlenmesinde beş temel uygulama önem taşır. Sırasıyla anemi yaygınlık oranının saptanması, beslenme eğitimi, demir desteği verilmesi, viralbakteriyel ve parazit hastalıklarının kontrolü ve besinlerin demirle zenginleştirilmesidir.
Anemiyi önlemek için dünya genelinde kabul edilen proflaktik demir desteği en önemli koruma yöntemidir. Bebeklere verilen demir desteğine 8 ay boyunca devam edilmelidir. 6 aylık bebekler üzerinde yapılan bir çalışmada demir eksikliği anemisinin görülme sıklığının proflaktik demir desteği verilmesi ile %30 oranından %2 oranına düştüğü görülmüştür. Aynı araştırmada proflaktik demir desteği alan çocukların 13. aydaki zihinsel ve fiziksel skorlarının yükseldiği tespit edilmiştir.
İlk 6 ay anne sütü yerine mama ve inek sütü ile beslenenlerde daha fazla demir eksikliği anemisi oluştuğu gözlenmiştir. Bebeklerin beslenmesinde doğumdan sonraki ilk 6 ay anne sütü yeterlidir. Sonrasında anne sütüne ek olarak demir yönünden zengin içerikli ilave gıdalara geçilmesi önerilir. Çocuklarda demir eksikliği anemisi tedavisinde kullanılan İlaç, 24 aydan küçük çocuk ve bebeklere sabah beslenmesinden yarım saat önce tek doz olarak verildiğinde daha iyi tolere edilmektedir.
Tedavide kullanılan demir ilacı ağızdan verilir. Hastanın değerleri 2-4 hafta sonra normale döner. Fakat demir depolarının dolması için bir kaç ay tedaviye devam edilmelidir. Demir ilacı dişlerin ve dışkının rengini değiştirir. Pipetle veya seyreltilerek verilebilir. Süt ürünleri ile birlikte tüketilmesi önerilmez. Bağırsakta emilim sorunu yaşayan hastaya iğne ile kalçadan demir enjekte edilir.