Bir çocuk yetiştirmiş ya da yetiştirmekte olan herkes şu manzaraya aşinadır; 3 yaşındaki bir çocuk bir oyuncağı, bir şekeri ya da herhangi bir şeyi ister, onu alamazsa ağlamaya başlar ve amacına yine ulaşamazsa sinir krizi geçirir. Çocuk gelişimi alanında tam 75 yıldır çalışmalar yapan uzman Doktor Laurence Steinberg’e göre çocuklarda davranış problemleri gözlemlendiğinde onları hemen bir psikiyatra götürmek ya da cezalandırmak bu gibi sorunlar karşısında izlenecek en doğru yöntemler değil. Çocuk eğitimi, özellikle de davranışsal sorunlar, eğer ortada ciddi bir bilişsel hastalık söz konusu değilse, oldukça basit önlemler alınarak ya da hayatın günlük akışında ufak değişiklikler yapılarak etkili biçimde çözülebiliyor. İşte Dr. Steinberg’in iyi bir ebeveyn olmak ve çocuğunuzu ya da çocuklarınızı modern, cezacı olmayan yöntemlerle hayata hazırlamak konusunda size yardımı dokunabilecek önerilerinden birkaçı.
İyi Bir Ebeveyn Olmanın 5 Esas Prensibi
1. Sizin ne yaptığınız onun ne yaptığından daha önemlidir. Çocuklar kimi zaman yetişkinlik hayatlarına kadar taşıdıkları pek çok alışkanlığı, tutumu, davranışı ve bilgiyi ebeveynlerini izleyerek öğrenirler. Dolayısıyla iyi bir ebeveyn olmak için çocuğunuza çeşitli kurallar koymakla yetinmeyip ona en iyi biçimde örnek olmanız gerekir.
2. Çocuklar sevgiyle şımarmazlar. Çocuğunuza olan sevginizi ona çok fazla göstermeniz şımarmasına neden olmaz. Çocuklarda şımarıklık sorunu genelde onlara verilen sevgiden değil, sevgi yerine konulan diğer şeylerden (gerekli olduğu düşünülmeksizin sürekli satın alınan oyuncak ve abur cuburlar, lüzumundan fazla esnetilmiş hoşgörü sınırları, hataları görmezden gelme vb.) kaynaklanır.
3. Çocuğunuzun hayatına aktif biçimde dahil olun. İlgili bir ebeveyn olmak uzun zaman alan, hayattaki önceliklerinizi ciddi biçimde gözden geçirip düzenlemenizi gerektiren, oldukça zor bir iştir. Özellikle küçük yaştaki çocuklar ve belli bir ölçüde ergenlik çağındakiler için onun hayatına yalnızca zihinsel değil, imkanlarınız dahilinde fiziksel olarak da dahil olmanız çok önemlidir. Çünkü çocuklar, her ne kadar niyetinizde hiçbir kötülük olmasa da, “kalbinizin onlarla olduğunu” kavrayacak durumda olmayabilirler.
4. Ebeveynliğe dair görüşlerinizi çocuğunuza göre oluşturun. Pek çoğumuz çocuk sahibi olmadan önce aklımızda nasıl bir anne ya da baba olacağımıza dair belli kalıplar oluştururuz. Ancak çocuklarımız bize “doğru” gelenin ne olduğunu bilerek, onu anlayarak dünyaya gelmezler. Onların kendilerine özgü, yaşlara ve çevreye göre değişebilen farklı karakterleri, iç dünyaları ve istekleri vardır. Çocuğunuzu sizin kafanızda yarattığınız kalıplara uyması için zorlamak hiçbir durumda iyi sonuçlar vermeyeceğinden bu noktada kendini biraz esnetmesi ve çocuğun karakterini mutlaka göz önüne alması gereken kişi sizsiniz.
5. Kurallar koyun. Eğer çocuğunuzun davranışlarını erken yaşta yoluna koymayı başaramazsanız büyüdüğünde ve sizin dahil olmadığınız ortamlara girdiğinde (okul, iş, arkadaş çevresi vb.) nasıl davranacağını bilemez. Çocuklar her ne kadar kuralları sevmeseler ve onlara uymak zorunda olmaktan sıklıkla yakınsalar da aslında bedensel ve zihinsel gelişimleri için belli başlı kuralların oluşturduğu güven ortamına ihtiyaç duyarlar. Bu noktada önemli olan kuralları koyarken objektif olmanız, çocuğunuzun da fikrini almanız ve koyduğunuz kuralları kendi rahatınıza ya da düzeninize göre yönlendirmemenizdir. Çocuğu gereğinden fazla sıkmayacak, ona hareket imkanı tanıyan ama aynı zamanda genel davranış kurallarını da öğrenmesini sağlayacak kurallara bir kez karar verdikten sonra onları hiçbir durumda (Evet, sinir krizlerinde bile.) esnetmemeniz çocuk gelişimi açısından kritik bir öneme sahiptir.