İyi beslenen çocuklar daha iyi gelişir, kemikleri ve dişleri sağlam olur, bol enerji alır, hastalıklara karşı daha dirençli olurlar. İyi beslenme, çocuğun çok yemek yemesi veya belirli yiyecekleri çok yemesi anlamına gelmiyor. Çocuklar beden ve yaşlarına uygun miktarlarda yemek yerler. Biz yetişkinlerin yediği miktarlarla çocukların yediği miktarı karşılaştıramayız. Önemli olan yediğinin miktarı değil besleyici değeridir.
Yetersiz Beslenme Çocukta Nelere Yol Açar?
- İyi beslenemeyen çocuklar çabuk ve sık hastalanır.
- Kemikleri düzgün ve sağlam gelişmez.
- Dişleri düzgün çıkmaz ve çabuk çürür.
- Zihin gelişimi yavaş olur ve öğrenme güçlüğü çekerler.
- Çabuk yorulur, durgun, dikkatsiz ve aşırı sinirli olurlar.
- Kansızlık, zafiyet gibi sağlık sorunları olabilir.
- Eğri ve kısa kemik yapısına sahip olurlar.
- Kızamık, menenjit, sarılık gibi hastalıklar sağlıklı beslenmeyen çocukları daha fazla etkiler.
Temel besinler, çocuğun gelişmesine yardımcı olan besinlerdir. Vitamin İçeren Yiyecekler Tüm sebze ve meyveler (yeşil, sarı yapraklı, kök sebzeler ve bütün meyveler, özellikle de kış aylarında C vitaminli portakal, mandalina, limon, yaz aylarında domates, çilek).
Protein İçeren Yiyecekler Süt ve süt mamulleri (yoğurt, peynir) ile et yumurta gibi yiyecekler. Peynir, yoğurt, muhallebi, ayran, sütlaç ve benzeri sütlü çorbalar, et, balık, tavuk, yumurta gibi hayvansal besinler ile bitkisel et denilen kuru fasulye, mercimek, bezelye ve nohut gibi baklagiller bu grup içinde yer alır.
Enerji Kaynağı Olan Besinler Tahıllar ve nişastalı besinler (bulgur, buğday, yulaf, pirinç, ekmek, hamur işleri, makarna, börek gibi).
Çocuk Her Gün Neler Yemelidir? Çocuk her gün, mümkünse her öğün, her yiyecek grubundan yemelidir.
Yani;
- Sebze ve meyve
- Süt ve süt mamulleri
- Et ve benzeri yiyecekler
- Tahıl ve nişastalı besinlerden bir yiyecek.
Ek Besinler Nasıl Hazırlanır? Yalnız anne sütü alan bebek, 4. aydan, bazen de 6. aydan itibaren ek besinler almaya başlar. Anne sütü almayan, inek sütüyle beslenen bebeğe 2. aydan itibaren ek besinler verilmeye başlanır. Süt; Günlük süt veya açık süt önce süzülür, kabardıktan sonra 5 dakika daha karıştırılarak kaynatılır. Cam kaplarda, buzdolabında ancak bir gün saklanabilir. Çocuğa verileceği zaman bir çay bardağı olarak hazırlanan süt biberona boşaltılıp, sıcak su içinde bir iki dakika tutulur. Ilıklığı bilekte test edilerek bebeğe verilir. Yoğurt; Yoğurt kaynatılmış günlük sütten, her gün taze yapılabilir. Cam kavanozlarda saklanmalıdır. Yoğurt yapımında alüminyum ve plastik kap kullanılmaz. Buzdolabında ancak 1gün bekletilebilir.
Bebeğe verileceği zaman üstündeki kaymağı alınır. Bebeğin yaşına göre işlem görebilir. Muhallebi; 1 silme yemek kaşığı pirinç veya buğday unu, 1 orta büyüklükte su bardağı sütle ezilir. Hafif ateşte karıştırılarak pişirilir. Pişmesine yakın 1 silme yemek kaşığı şeker eklenip, birkaç kez daha karıştırılarak kâseye boşaltılır. Ilıdıktan sonra bebeğe verilir.
Meyve Suyu; Meyve iyice yıkanıp, kurulanır, sert meyvelerin kabukları soyulur. Cam rende ile rendelenir. Daha sonra ince bir tülbentten süzülüp bekletilmeden çocuğa verilir. Meyve Ezmesi; Meyve iyice yıkanır. Meyve kabukları sert ise soyulur. Cam rendeden geçirip bekletmeden çocuğa verilir. Sert meyvelerde meyve, parçalara ayrıldıktan sonra, kaynar suya atılıp pişirilip kaşıkla ezilerek de hazırlanabilir. Sebze Çorbaları; Yıkanmış bir orta büyüklükte patates, bir küçük havuç, 3-4 adet taze fasulye veya 1 küçük yeşil kabak, birkaç yaprak ıspanak yıkanır, ayıklanır. Kaynamakta olan su içine doğranır ve yumuşayıncaya dek pişirilir. Tahta kaşıkla pişirildiği suda ezilir. Süzgeçten geçirilir ve bebeğe verilir.
Daha sonraları, aynı sebzeler püre halinde, yarım çay kaşığı yağ eklenerek verilebilir. (Lahana, turp gibi gaz yapıcı sebzeler dışındaki tüm sebzeler kullanılabilir.)
- Bebek yiyeceklerine tuz eklenmez.
- Beşinci ayda sebze çorbasına bir tatlı kaşığı pirinç konulur. Altıncı ayda bir yemek kaşığı mercimek veya kıyma ya da yine bir yemek kaşığı zarları ayrılmış karaciğer ilave edilir.
- Bebeği yatarak beslerken, başının altına yastık konarak başının biraz dik olması sağlanır.
- Yeni başlanan besini bebek olmayabilir. Aldıktan sonra kaşıntı, döküntü, alerjik belirtiler gösterirse o besin bir süre daha verilmez. Onun yerini tutacak başka bir besine başlanır. Bebeğe, her yeni besin az miktarda verilir, yavaş yavaş miktarı artırılır.
Yumurta; Yumurta suya konur, kaynama derecesine gelince 10 dakika pişirilir. Akın ve sarının katılaşmış; fakat çok sertleşmemiş (sarısının etrafı yeşillenmemiş) olması gerekir. Çocuğun ayına göre önce sarısı, sonra bütün yumurta, yalnız olarak, sütle ezilerek veya sebze çorbası içinde verilir. Etlerin Hazırlanması; Karaciğer ve beyin, zarları soyulduktan sonra, suda pişirilip çatalla ezilerek hazırlanır. Yalnız olarak veya sebze çorbasına katılarak verilir. Kıyma ince çekilerek sebze çorbalarına eklenir. İyi pişmiş kılçıksız balıketi iyice ezilip, bir tatlı kaşığından başlamak üzere verilmeye başlanır. Ancak balığa başlamadan önce diğer besinlere geçilmiş olmalıdır.
Yiyecek hazırlama ve pişirmede yapılan yanlışlar
- Sebzeleri doğrayıp açıkta veya su içinde bekletmek, haşlayıp suyunu dökmek.
- Makarnanın haşlama suyunu dökmek.
- Yoğurdu süzerek yeşil suyunu dökmek.
- Yağı önce kızdırıp sonra yemeğe eklemek
- Süt ve yoğurdu aydınlık yerde bekletmek.
- Pirinci suda bekletmek, kavurarak pilav yapmak
- Muhallebi ve sütlaca önce şeker koyup uzun süre pişirmek.
- Açıktan alınan sütü karıştırmadan kısa sürede pişirmek.
- Çiğ yumurta yedirmek
- Çiğ sütten yapılan peyniri yedirmek.
- Boşalan ilaç, deterjan kutularına yiyecek koymak.
0-6 Aylık Bebek Günde Kaç Kez Ve Nasıl Beslenir? En iyi beslenme zamanı bebeğin karnının aç olduğu zamandır. Bebeği saatle beslemeye başladığınızda, bebeğin kendi beslenme zamanlamasına uyamayabilirsiniz.
Örneğin, ebeveynin belirlediği saatte bebek uyuyor olabilir, ya da beslenmek istemeyebilir. Bu yüzden her bebeğin beslenme saatini izleyip, beslenme programını buna göre ayarlamak en iyi yoldur. Çünkü her bebeğin sindirim süresi farklıdır.
Biberon Ve Emzik Kullanımı Ve Özellikleri
- Biberon, dayanıklı camdan ya da kaynatılabilir plastikten yapılmış olmalı.
- Biberonun emziğindeki delik küçük olmalıdır. Bebeğin, annesinin memesinden süt emer gibi zorlanması damak yapısı için sağlıklıdır. Biberon deliği büyük olursa, bebek, mamayla birlikte hava da yutar, bu da gaz sancısına sebep olur.
- Emziklerin ucu top gibi yuvarlak olanları değil, bir tarafı yassı olanlar tercih edilmelidir. Emzik mümkün olduğunca az kullanılmalı, eğer bebek, mahalle annesine emzikli olarak gelmişse unutturmaya çalışılmalıdır.
- Emzik başlangıçtan itibaren, sadece uyku sırasında ve sinirli olduğu dönemlerde verilmelidir.
- Biberonda kalmış olan mama, aradan birkaç saat geçtikten sonra çocuğa verilmez.
- Mama kaşığı olarak, kenarları keskin olmayan, kaynatılabilen, plastik ya da metal kaşıklar kullanmak, bebeğin ağzının ya da damağının acımaması için daha uygundur.
- Bebeği yedirdikten sonra kucağınızda, sırtını hafif ovalayarak gazını çıkartın.